Šta su evocirani potencijali (EP)?
Evocirani potencijali (EP) su dijagnostički testovi koji se koriste za ispitivanje funkcije senzornih i senzitivnih sistema i njihovih pratećih struktura.
U zavisnosti od toga koji se sistem ispituje, primenjuje se i odgovarajuci stimulus. Za ispitivanje vizuelnog sistema upotrebljava se svetlost, za ispitivanje akustičnog sistema zvuk, za ispitivanje funkcije senzitivnog sistema električni ili mehanički stimulus i za ispitivanje funkcije motornih puteva električna ili magnetna stimulacija.
Odgovor koji se dobija nakon izvesnog vremena predstavlja odgovor pojedinih struktura perifernog i centralnog nervnog sistema.
Koji testovi evociranih potencijala postoje?
- Vizuelni evocirani potencijali – VEP
- Elektroretinogram štapića i čepića – ERG
- Akustični evocirani potencijali (AEP)
- Samosenzitivni evocirani potencijali – SEP
- Somatosenzitivni evocirani potencijali nervusa trigeminusa – SEP trigeminusa
- Vestibularni evocirani mišićni potencijal – VEMP
Indikacije za primenu VEP-a i ERG-a
- Oboljenja optičkog nerva-neuritis nervi optici koji se često sreće kao inicijalni simptom kod pacijenata sa multiplom sklerozom. Klinički znaci optičkog neurita su nagli gubitak vida praćen bolom u zahvaćenom oku ili se bol širi supraorbitalno. Pojačava se pokretanjem oka. Optički neuritis je obično jednostran, a ređe obostran.
- Kompresivne lezije očnog nerva koje se sreću kod tumora hipofize i kraniofaringeoma.
- Kod oftalmoloških oboljenja: refrakcione anomalije, katarakta ambliopija, glaucom, retinopatija, juvenilana i senilna makularna degeneracija.
Akustični evocirani potencijali (AEP)
Primenjuju se kod smetnji sluha, oslabljenog ili izgubljenog sluha, zujanja u ušima, vrtoglavica-perifernog vertiga.
Služe za ispitivanje funkcije perifernog i centralnog dela akustičnog puta.
Indikacije za primenu AEP-a
- Oboljenja slušnog nerva
- Tumori i vaskularne lezije moždanog stabla
- Periferni i centralni vertigo
- Multipla skleroza
- Povrede mozga
- Komatozna stanja
- Potvrđivanje moždane smrti
Samosenzitivni evocirani potencijali (SEP)
Ovaj test evociranih potencijala primenjuje se za ispitivanje funkcije senzitivnog sistema od perifernog nerva do senzitivnog korteksa u mozgu.
Stimulacijom perifernih nerava ruku, nogu i lica elektricnim stimulusom, nakon usrednjavanja stimulusa u određenom frekventnom području, registruju se odgovori na određenim mestima ekstremiteta, kičmene moždine i mozga.
Indikacije za primenu SEP-a:
- Oštećenja perifernih nerava i radiksa
- Lezije kičmene moždine u cervikalnom i torakalnom delu
- Cervikalna mijelopatija (kod diskus hernije u vratnom delu kičme)
- Povrede kičmene moždine
- Neuropatije
- Siringomijelija
- Multipla skleroza
- Cerebrovaskularna oboljenja
Ispitivanje vrši neurolog – neurofiziolog kao i medicinski tehničar posebno edukovanih za ovakav vid ispitivanja, a uz pomoć aparata.
Za primenu navedenog snimanja nema apsolutnih kontraindikacija. Metoda je bezbolna i traje 30 do 60 minuta.